Trường THCS Nguyễn Xuân Thưởng (tên trước đây là trường THCS Hương Toàn) thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế được thành lập theo Quyết định  (không số) vào tháng 6 năm 1989 của UBND huyện Hương Điền về việc cải tiến hệ thống giáo dục trên địa bàn huyện. Tháng 8 năm 2014 trường được đổi tên trường THCS Nguyễn Xuân Thưởng, mang tên anh hùng liệt sĩ Nguyễn Xuân Thưởng người con của quê hương Hương Toàn theo Quyết định số : 748/QĐ-UBND, ngày 27 tháng 8 năm 2014 của UBND thị xã Hương Trà. Trường tọa lạc tại thôn Giáp Tây (làng Hương Cần), xã Hương Toàn, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Xã Hương Toàn là xã được công nhận xã nông thôn mới của thị xã Hương Trà vào năm 2019, về kinh tế - xã hội người dân chủ yếu gắn với nông nghiệp trồng lúa, kết hợp làng nghề tiểu thủ công nghiệp, địa bàn dân cư tương đối thấp trũng của thị xã Hương Trà, hằng năm ảnh hưởng lớn của lũ lụt kéo dài nhiều ngày, nên đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, Hương Toàn là xã có truyền thống hiếu học, được sự quan tâm của lãnh đạo chính quyền địa phương, các đoàn thể mặt trận, các thôn, dòng họ và Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng phối hợp với nhà trường chăm lo sự nghiệp giáo dục, từ đó kết quả giáo dục luôn luôn được công nhận xã đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS, năm 2022 tỷ lệ phổ cập THCS đạt 97,95  % - mức độ 3.

Sau hơn 30 năm thành lập, nhà trường đã có những phát triển vững chắc về số lượng học sinh và chất lượng giáo dục, diện tích khuôn viên trường được xây dựng mới trên diện tích đất rộng 13.360,1 m2, nằm ở trung tâm hành chính xã Hương Toàn, trong những năm qua tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên luôn nỗ lực dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục, Tập thể sư phạm nhà trường luôn được công nhận  “Tập thể lao động Tiên tiến”, các năm học 2018-2019 và 2020-2021 được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế công nhận “Tập thể lao động Xuất sắc”, Công đoàn nhà trường vững mạnh, Liên đội vững mạnh cấp tỉnh, năm học 2018-2019 và năm học 2021-2022 được công nhận vững mạnh, được Trung ương Đoàn tặng bằng khen, trường, lớp có quy mô phát triển, ổn định đến năm học 2022 - 2023 trường có 20 lớp, trong đó: khối lớp 9: 05 lớp; khối lớp 8: 05 lớp; khối lớp 7: 04 lớp và khối lớp 6: 06 lớp, số học sinh: 743 em, trong đó: khối 9: 171 em; khối 8: 182 em; khối 7: 165 em; khối 6: 225 em.

- Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên có 50 người và 01 nhân viên bảo vệ  (hợp đồng lao động), trong đó nữ 38 người, gồm: cán bộ quản lý 02, giáo viên 41, nhân viên: 06 và 01 nhân viên bảo vệ; về  trình độ chuyên môn đội ngũ: đạt chuẩn 50/50 tỷ lệ 100,0 %, trong đó giáo viên trên chuẩn  2/50 người, tỷ lệ 4,0 %,  cán bộ giáo viên được chia thành thành 06 tổ chuyên môn và 01 tổ văn phòng, có 18 giáo viên được công nhận giáo viên dạy giỏi cấp trường, đạt tỷ lệ 42,86%, có 12 giáo viên dạy giỏi cấp thị xã, tỷ lệ 28,57% và 03 cấp tỉnh, tỷ lệ 7,14%.

- Chi bộ Đảng nhà trường có 22 đảng viên, chi bộ luôn được xếp loại trong sạch, vững mạnh; hằng năm được xếp loại hoàn thành tốt nhiệm vụ, năm 2020 và 2021 được xếp loại Chi bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Đảng bộ Hương Toàn.

- Công Đoàn cơ sở luôn vững mạnh, được Liên đoàn Lao động thị xã Hương Trà khen thưởng.

- Chi đoàn TNCS Hồ Chí Minh có 13 đoàn viên, hằng năm được công nhận vững mạnh của Đoàn xã Hương Toàn.

- Liên đội được công nhận vững mạnh.

- Cơ sở vật chất:

+ Có 11 phòng học đủ cho 21 lớp học 1 buổi trên ngày;

+ Có 04 phòng học bộ môn, gồm: phòng học bộ môn Tiếng Anh, bộ môn Khoa học tự nhiên, bộ môn Công nghệ; phòng thực hành môn Tin học;

+ Có 01 phòng thiết bị dùng chung;

+ Phòng chức năng: 01 phòng hiệu trưởng, 01 phòng phó hiệu trưởng, 01 phòng hành chính, 01 phòng hội đồng giáo viên, 01 phòng công đoàn, 01 phòng truyền thống và 01 phòng y tế;

+ Thư viện: Đạt tiêu chuẩn theo Quyết định số 2219/QĐ-TVTH ngày 26 tháng 11 năm 2007 của Giám đốc Sở GD&ĐT Thừa Thiên Huế; được kiểm tra công nhận thư viện đạt chuẩn lần 2 theo Quyết định số 2034/QĐ/SGD&ĐT ngày 06 tháng 9 năm 2019 của Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh vào tháng 9 năm 2019.

  + Sân chơi, bãi tập thể dục: 5.600m2, trong đó sân bóng đá diện tích 3.200m2

 Những điểm mạnh nổi bật:

  Nhà trường phát huy được vai trò của đội ngũ xây dựng phương hướng, chiến lược phát triển nhà trường giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, chuyên môn phù hợp với mục tiêu giáo dục, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Nhà trường có cơ cấu tổ chức bộ máy theo đúng quy định của Điều lệ trường trung học. Các tổ chức trong nhà trường hoạt động theo đúng chức năng, nhiệm vụ được quy định tại Điều lệ. Chi bộ nhà trường vững mạnh, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, là hạt nhân chính trị lãnh, chỉ đạo các mặt hoạt động của nhà trường và các đoàn thể. Các đoàn thể Công đoàn, Chi đoàn thanh niên đã phối hợp nhà trường tổ chức xây dựng nhà trường, nâng cao chất lượng dạy học.

  Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng có phẩm chất chính trị tốt, có trình độ chuyên môn vững vàng, có năng lực quản lý điều hành, làm tốt công tác tham mưu với lãnh đạo chính quyền địa phương và phối hợp giáo dục với cha mẹ học sinh.

Nhà trường có kế hoạch xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên nên chất lượng đội ngũ đạt chuẩn trên 90%, có năng lực chuyên môn vững vàng, xếp loại chuẩn nghề nghiệp đạt từ loại khá trở lên, giáo viên có năng lực đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục. Nhà trường luôn cải tiến phương pháp, lề lối làm việc, tạo điều kiện để nhân viên tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ nhằm đáp ứng yêu cầu công tác. Các nhân viên hoàn thành tốt niệm vụ được giao.

Cổng trường, tường rào khuôn viên kiên cố bảo đảm an toàn. Diện tích đạt chuẩn, vị trí thuận lợi; diện tích sân chơi bãi tập thoáng mát, sạch, đẹp thuận tiện tổ chức các hoạt động giáo dục. CBGVNV và học sinh có ý thức xây dựng và bảo vệ môi trường sư phạm “Xanh, sạch, đẹp, an toàn”.

Các công trình vệ sinh sạch sẽ, bảo đảm vệ sinh. Nhà để xe giáo viên, học sinh đảm bảo an toàn. Có đầy đủ hệ thống nước sạch, hệ thống thoát nước, thu gom, xử lý rác bảo đảm vệ sinh môi trường.

Thiết bị dạy học được sắp xếp ngăn nắp, khoa học, hợp lý, việc quản lý và sử dụng thiết bị có hiệu quả vào dạy học, luôn có kế hoạch mua sắm bổ sung thiết bị hàng năm. Giáo viên đã có ý thức sử dụng thường xuyên các phòng bộ môn, sử dụng tốt thiết bị dạy học vào các tiết dạy góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

Nhà trường và cha mẹ học sinh đã tạo được mối quan hệ phối hợp giáo dục thường xuyên, có hiệu quả trong công tác giáo dục học sinh, huy động số lượng, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giáo dục, thực hiện quy chế công khai, xây dựng và phát triển nhà trường.

Nhà trường đã làm tốt công tác tham mưu cho Cấp ủy Đảng, Chính quyền địa phương về các kế hoạch giáo dục của nhà trường có hiệu quả; làm tốt công tác phối kết hợp tốt với chính quyền, các đoàn thể trong việc gìn giữ, phát huy truyền thống lịch sử cách mạng, truyền thống văn hóa địa phương và huy động cộng đồng xây dựng và phát tiển nhà trường.

Các thành viên trong nhà trường đã chấp hành nghiêm túc thực hiện kế hoạch năm học theo đúng quy định. Nhà trường đã đổi mới PPDH, ƯDCNTT trong dạy học. Giáo viên thành thạo CNTT và đã tích cực chủ động trong việc ƯDCNTT trong các tiết dạy tạo hứng thú học tập cho học sinh, nâng cao chất lượng dạy học. Đa số học sinh đã tích cực, chủ động trong việc lĩnh hội kiến thức. Nhà trường có giải pháp chú trọng đến công tác bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh yếu, kém, giáo viên nhiệt tình trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh yếu, kém. Nhà trường đã có nhiều học sinh đạt giải các môn văn hóa, giải toán bằng MTCT, số giải học sinh giỏi các cấp tăng lên hằng năm.

Nhà trường có kế hoạch tập luyện, giáo dục học sinh năng khiếu có nhiều thành tích cao về các môn học, thể thao, nghệ thuật được cấp có thẩm quyền ghi nhận.

Nhà trường triển khai tích hợp dạy học Chương trình giáo dục địa phương trong Chương trình giáo dục của môn học bảo đảm nề nếp, có chất lượng, có tổ chức rà soát, bổ sung phù hợp giữa ký luận và thực tiễn, phù hợp điều kiện địa phương; Chương trình giáo dục địa phương được kiểm tra, đánh giá trong chương trình môn học đảm bảo khách quan, hiệu quả.